درخت کاپوک در اساطیر مایاها از نشانه‌های مقدس است. در یکی از داستان‌های فولکلور ترینیداد و توباگو، قلعه شیطان در درخت کاپوک بزرگی‌ست که در دل جنگل، جایی که یک نجار، بازیل (دیمن مرگ) را به بند کشیده، قرار دارد.
نجار، بازیل را که آزادانه برای خودش می‌چرخیده و روی اعصاب ملت راه می‌رفته، وسوسه می‌کند که وارد درخت کاپوک شود که در آن هفت اتاق است که هر کدام روی دیگری بنا و کنده‌کاری شده. در داستان آمده که بازیل همین حالا هم همچنان در درخت کاپوک بزرگ زندانی‌ست و تعدادی هیولا و نوچه‌دیمن در قلعه درخت کاپوک به او در برابر قدرت‌هایی که به آنها می‌دهد، خدمت می‌کنند و در کار مردم سوسه می‌آیند.
درخت کاپوک، عکس: parquelaceibadevieques.com
درخت کاپوک که از تیره مالواسه یا پنیرکیان است، از تیره‌ای است که درخت کاکائو، پنبه، کنف و گل ختمی (پنیرک) هم عضوش هستند و خلاصه با هم فامیلند.
درخت کاپُک یا سِیبا پنتاندرا درخت بزرگ و بخشنده‌ایست که بومی مکزیک، آمریکای مرکزی، شمال آمریکای جنوبی، جاهای استوایی در غرب آفریقا و کارائیب است. درخت کاپوک که بلندی‌اش به ۶۰ تا ۷۰ متر می‌رسد، میوه‌ای دارد که شاید مهم‌ترین محصول این درخت است. هر درخت بالغ، چندصد میوه می‌دهد که حدود ۱۵ سانتی‌متر درازا دارند و درونشان دانه گیاه در الیاف سفید پنبه‌مانند پیچیده شده.
در عکس پایین یکی از دانشمندان گوشه، در عملی که کم از شکافت هسته‌ای نیست، با چاقو شکم یک میوه خشک کاپوک را می‌دَرَد.
در عکس بعد، الیاف پنبه‌ای میوه دیده می‌شود.
در روزگاری که الیاف مصنوعی این‌قدر همه‌گیر نشده بود، الیاف طبیعی و نرم کاپوک برای بافت پارچه و دوخت لباس استفاده می‌شد. این روزها که الیاف مصنوعی ارزان و راحت‌تر به‌دست می‌آید، به اندازه گذشته از الیاف طبیعی کاپوک استفاده نمی‌شود اما چند سالی‌ست که بعضی شرکت‌ها لباس‌هایی را که با الیاف طبیعی کاپوک دوخته شدند، می‌فروشند.
برداشت، عمل‌آوری و به‌ویژه تابیدن الیاف غوزه کاپوک برای تولید نخ، کار سخت و زمان‌بَری است و در بعضی منابع، تابیدن این الیاف را ناممکن دانسته‌اند و با این‌که الیافش بسیار نرم و براق و مقاوم در برابر رطوبت است اما استفاده‌های محلی آن بیشتر در پُرکردن بالش و تشک، عروسک‌سازی، پُشتی و کفی صندلی، مبل‌سازی و عایق‌بندی حرارتی خلاصه می‌شود. از دانه‌های میوه هم برای روغن‌کِشی استفاده می‌شود که از آن در نقاشی و تهیه نوعی زیست‌سوخت استفاده می شود.
بومی‌های کرانه رود آمازون، الیاف کاپوک را دور دارت‌هایی می‌پیچیدند که با فوت‌کردن در لوله و نی‌های مخصوص، برای شکار پَرت می‌کردند؛ روشی طبیعی و هوشمندانه برای عایق کردن دارت‌ها در لوله و هدر نرفتن فوت شکارچی.
گل، میوه و درخت کاپوک
درخت کاپوک امروز علاوه بر آمریکای جنوبی در اندونزی، مالزی و چین، زیاد کاشته می‌شود. کاپوک درخت ملی گواتمالا و پرتوریکو است.
کتاب داستان معروفی به نام درخت کاپوک بزرگ، سال ۱۹۹۰ در آمریکا منتشر شده که بعضی آموزگاران در مدرسه‌های ابتدایی، از داستان و بازی‌هایی بر اساس این کتاب، در کلاس‌هایشان استفاده می‌کنند.
ویدیویی از کتاب و داستانش:
نظر شما