درباره کتاب البُلهان یا کتاب حیرت یا کتاب عجایب، اطلاعات زیادی در دست نیست. ظاهرا نویسنده کتاب، عبدالحسن بن احمد اصفهانی است اما معلوم نیست تصویرسازی‌های عجیب و غریب کتاب هم کار او باشد. احتمالا کتاب در زمان فرمانروایی سلطان احمد جلایر در بغداد نوشته یا مصور شده. متن کتاب، نوشته‌های عبدالحسن اصفهانی درباره اختربینی، اخترشناسی و رَمل است و بخش ویژه‌ای از کتاب هم که با «روایت …» شروع می‌شود، تصویرسازی‌هایی را با سوژه داستان‌های محلی، مذهبی (به خصوص روایت‌های پیامبران) و قصه‌های جن و پریان نشان می‌دهد. البته روایت داستان به نقاش سپرده شده و بیننده، داستان را به جای خواندن، می‌بیند و متن زیادی برای تصویرسازی‌ها نوشته نشده؛ مثل این نقاشی که داستان درخت واق-واق را نشان می‌دهد، درختی سخنگو که در فرهنگ‌های مختلف، داستان‌هایی درباره‌اش گفته‌اند و در نقش‌ونگارهای فرش ایرانی هم زیاد از آن استفاده شده:
یکی از تصویرهای کتاب، در ستایش ابومعشر بلخی است که اینجا درباره‌اش نوشته بودیم؛ بعضی‌ها با استناد به این تصویر، معتقدند نویسنده کتاب حیرت، ابومعشر است:
تمام صفحه‌های کتاب یا فالنامه بُلهان را می‌توانید اینجا ورق بزنید و تصویرسازی‌هایش را ببینید:
نظر شما