وقتی اسم «هنر کامیونی» یا نقش و نگار کشیدن روی اتوبوس و کامیون میآید، پاکستانیها بیرقیب به نظر میآیند. ظاهرا در پاکستان، راندن اتوبوس و کامیون صاف و ساده و بدون زلمزینبو، اُفت دارد و وضع جیب و میزان علاقه راننده به خودرو را می شود از حجم فوران هنر روی آن فهمید.
یکی دو بیت شعر یا Shair هم که از مهمترین افزودنیهای ضروری هر راننده به بدنه ماشینش است، گرایش فکری راننده را نشان میدهد.
آهنگ «داغ دل» را از ناتاشا نورانی، خواننده پاکستانی بشنوید:
هنر کامیون/اتوبوسآرایی پاکستانی، برای خودش حساب و کتاب دارد و به سه بخش اصلی تقسیم می شود:
• نقاشی و شمایل
• صنایع دستی و زلمزینبوهای آویختنی
• شعرها و نوشتهها
گاهی رانندههای کامیونهای بیابانی یا «رانی»، یکی از این چیزها را برای آرایش رَخششان انتخاب میکنند اما آن اتوبوس و کامیونهای خستهای که معمولا در عکسها میبینیم و آنقدر زیر نقش و نگار و مواد آرایشی و پیرایشی، پنهان شدهاند که دیگر مُدلشان را هم نمیتوانیم تشخیص دهیم، از هر سه دسته بالا چیزهای متنوعی دارند.
«کامیونآرایی» را در پاکستان آدمهایی که این کارهاند انجام میدهند نه رانندهها. در کارگاه و فروشگاه آنها میتوانید همه چیزهایی را که می پسندید، از برچسبها و شکل و شمایل تا چراغهای اضافی، انتخاب کنید و بقیه کار را به دست آنها بسپارید. از روی تزیین کامیونها، میشود خیلی چیزها را مثل تریپ فکری (یا آبشخور فکری، از این کلمهقشنگها)، ملیت و گاهی وابستگی سیاسی راننده را حدس بزنید؛ دیدن پرچم یک حزب یا چهره یک رهبر سیاسی روی کامیون، عجیب نیست.
نکته آموزشی:
• اگر روی کامیون یا اتوبوسی، عکس هنرپیشههای زن لالیوود باشد، احتمالا راننده، لاهوری است.
• اگر روی کامیون یا اتوبوسی، عکس هنرپیشه پشتون باشد، راننده، پشتون است.
بین نقشونگارها، تصویر پرنده مثل عقاب، کبوتر و طاووس و تصویر درنده مثل پلنگ و شیر و تصویر سلاح سرد مثل شمشیر و خنجر، طرفدار دارد. شبرنگ هم که بین خیلی از رانندگان جهان طرفدار دارد، ولی رانندگان پاکستانی، بُعد تازهای به استفاده از شبرنگ اضافه کردهاند که عبارتست از «غرق ِ بدنه کامیون در شبرنگ».
شعر، پند و اندرز و نوشتههای مذهبی هم اگر روی کامیونی نباشد، چیز مهمی را کم خواهد داشت.
بعضی از این شعرها یا shairها را که پر از کلمههای آشنای فارسی و عربی هستند اینجا میگذارم شاید کسی ترجمه فارسیاش را نوشت:
Maghroor Shehzadi tu na mani
Na mila hai na milay ga mujhe aram kahi
Mein musafir hoon meri subha kahi sham kahi
Itni nafrat se ne dekh muje itna bura nea hoon
Ghareeb hoo magar mein bewafa nea hoon
Dil jalne wala jala karo
Yahan qismat meray sath hai
دنیائیه واسه خودش :)
با این همه شکل و رنگ احتمالا شرکت سازنده هم مدل ماشین را تشخیص نخواهد داد