صبح جمعه با گوشه؛ غیرایرانی‌های فارسی‌خوان

این هفته برای اولین بار در خاورمیانه، صبح جمعه با گوشه را من می‌گردانم و مگر ول می‌کند این نمرا که ما هم نفسی در هوای جمعه‌های گوشه بکِشیم، کشیدنی و با «تقریب خوبی» ما نیز «تجربهٔ زیسته‌»‌ای به چنگ بیاوریم از جمعیدن در گوشه.

آهنگ‌های جمعه پنجاه‌ونهم را خوانندگان فرنگی‌کار خوانده‌اند؛ خواننده‌هایی که فارسی، زبان اول و چه بسا اصلا زبانشان نیست اما آهنگ‌ها و ترانه‌های  فارسی را بازخوانی کرده‌اند. 

پس از این مقدمه احساسی و مملو از ترکیب‌های عاریتی، آهنگ‌های این هفته را بشنوید که در ساوندکلاد و یوتیوب هم می‌توانید آن‌ها را پی‌در‌پی و یکجا بشنوید و ببینید و با دوستان، یاران، نازنازان، جمع دلنوازان و مَستانی – منظور مستی معنوی است – که اندک اندک از خواب شیرین جمعه دل می‌کنند و از راه می‌رسند، به اشتراک بگذارید.

امید زندگانی

داینا شور، بازیگر و خواننده سرشناس آمریکایی که در سال‌های ۱۹۴۰ و ۵۰ میلادی در اوج محبوبیت و شهرت بود، آهنگ «امید زندگانی» الهه را به فارسی بازخوانی کرد. اصل آهنگ را با صدای الهه اینجا می‌توانید بشنوید.

این اجرای گروه موسیقی پینک مارتینی است از همین آهنگ الهه:

گروه موسیقی پینک مارتینی که اسم خودش را «ارکستر کوچک» گذاشته، آهنگ‌ها و ترانه‌های متفاوت کشورها را پیدا می‌کند و می‌نوازد:

گل سنگ

ترانه «گل سنگ» یکی از کارهای بیژن سمندر، ترانه‌سرای شیرازی است. معمولا اگر در مهمانی خصوصی دستی به ساز و ته صدایی داشته باشیم، این ترانه درخواست‌کننده  فراوان دارد. «گل سنگ» که با صدای هایده و ستار معروف شد، برای بعضی از غیرایرانی‌ها هم جذاب بوده.

 امل سایین، خواننده و بازیگر معروف ترکیه با نوازندگی انوشیروان روحانی چند بازخوانی از آهنگ‌های ایرانی داشته. او گل سنگ را با همراهی  پیانو انوشیروان روحانی در ایران خواند و از  تلویزیون ملی ایران پخش شد.

در کلرادوی آمریکا، اعضای گروه موسیقی شریفه، آهنگ‌هایی از خاورمیانه و بالکان را اجرا و بازخوانی می‌کنند (عکس بالا). این گروه در آلبوم «افیون» یک آهنگ ایرانی هم دارند.  بچه‌های این گروه که برای مهمانی‌ها می‌نوازند و در فستیوال‌های متنوع می‌خوانند، مثل خیلی از ما،  سراغ همین «گل سنگ» رفته‌اند با آهنگسازی تازه و سازهایی که ترانه را غمگین‌تر می‌کند:

ویدیو تصویر ندارد:

یک اجرای دیگر از «گل سنگ» را  بشنوید از نصیبه عبدالله یوا خواننده ازبک که با خواندن چند ترانه به زبان فارسی در شهر سمرقند شناخته‌تر شد. او به زبان ترکی و روسی هم می‌خواند:

ویدیو تصویر ندارد و فقط می‌‌توانید موسیقی را بشنوید:

باغ ما پرچین داره

یک گروه موسیقی ژاپنی چند سال پیش در کنسرت یا جشن مهرگان در توکیو، آهنگ «باغ ما پرچین داره» را به زبان فارسی اجرا کردند. ثمین باغچه‌بان این کار را ساخته بود و اصل آن را می‌توانید اینجا بشنوید.

باغ ما پرچین داره، میوه شیرین داره،

گل و چشمه و آهو، لاله و نسرین داره،

فلفل نبین چه ریزه،  بشکن ببین چه تیزه…

در ساحل دریا

یک گروه قدیمی موسیقی گرجی آهنگ «در ساحل دریا» را می‌خوانند که احتمالا برگرفته از یک ترانه افغان است:

دختر گل فروش

گیتا و جمشید نجفی آهنگی را با هم خوانده‌اند به نام «دختر گل‌فروش» که گویا این خانم خواننده عرب هم به آن علاقه دارد و به عنوان آهنگی «خودمونی» پیشنهاد می‌‌کند تا در برنامه تلویزیونی بخواند: اصل این آهنگ را اینجا می‌توانید بشنوید.
*محمد برای ما نوشته: «در امارات متحده عربی به زبان مردم جنوب فارس و هرمزگان زبان «خودمونی» می‌گویند. از موسیقی این ناحیه آهنگ‌های «بستکی» در ایران و امارات شناخته شده است.»

گل گلدون

شینی ریگزبی، خواننده و بازیگر آمریکایی است. او برای موسیقی چند فیلم هالیوودی مثل «کرش» آواز خوانده. شینی همسر اندی خواننده هم هست و با او در چند کنسرت آواز خوانده. شینی «گل گلدون» را  -که شاید یکی دیگر از آوازهای دسته‌جمعی ما در مهمانی‌هاست – بازخوانی کرده:

اینجا هم می‌توانید این آهنگ را بشنوید:

عشوه مکن

رشید بهبودوف، خواننده محبوب و مردمی جمهوری آذربایجان بود. رشید در تفلیس به دنیا آمد و از آذری‌های گرجستان بود. او خواننده پاپ و اپرا بود و به زبان‌های روسی، ارمنی، ایتالیای، آلمانی، فارسی و … آهنگ اجرا و ضبط کرده است. «عشوه مکن» را از رشید بهبودوف بشنوید:

دختر بویراحمدی

مونیکا جلیلی، خواننده آمریکایی‌تبار علاقه‌مند به موسیقی محلی ایران است. در آمریکا به دنیا آمده؛ مادرش هلندی، پدرش آلمانی و همسرش ایرانی است. گروه موسیقی او به نام «نورساز» که آهنگ‌های محلی ایرانی را در نیویورک می‌نوازد و با استقبال زیادی روبه‌رو شده. آهنگ «دختر بویراحمدی» را بشنوید با اجرای مونیکا جلیلی:

بازخوانی «غوغای ستارگان» را با صدای مونیکا جلیلی به فارسی و فرانسه بشنوید:

داستان عشق

حالا که با الهه شروع کردیم، با خودش هم تمام می‌کنیم. این هفته از خواننده‌های غیرایرانی گفتیم که از ترانه‌ها و آهنگ‌های فارسی الهام گرفته بودند. الهه هم یک آهنگ دارد که از ملودی غربی الهام گرفته و با ترانه فارسی آن را اجرا کرده. «داستان عشق» موسیقی فیلمی به همین نام که یکی از آهنگ‌های مطرح دهه ۷۰ و ۸۰ میلادی بود. بیشتر ما این آهنگ را به اسم «لاو استوری» می شناسیم:

همه آهنگ‌های این هفته را اینجا بشنوید: