راستش خیلی با احتیاط سراغ فیلمها و کتابهایی میروم که ربطی به نازیها و جریانهای جنگ جهانی پیدا میکنند؛ بیشتر برندههایی که این داستانها را روایت میکنند، حالا با هر نیتی، به سادگی با احساسات آدم بازی میکنند، یا اغراق را به روایت، ترجیح میدهند.
ماجرای کتاب بازماندۀ روز که کازو ایشیگورو نوشته و چاپ یکماش سال ۱۳۷۵ با برگردان نجف دریابندری در آمده، هرچند تنها درباره جنگ نیست، اما بخش مهمی از آن بی آنکه به دام کلیشههای معمول این جور داستانها بیفتد، به ماجراهای مربوط به پس از جنگ جهانی اول، جنگ دوم، کمی پس از آن و تغییر جامعه طبقاتی انگلستان میپردازد. اگر اینها برایتان آشناست و فکر میکنید با داستان تکراری و حوصلهسربر دیگری روبهرو هستید، پیشنهاد میکنم دندان روی جگر بگذارید و ۴۰ صفحه کتاب را بخوانید و رودهدرازی راوی، آقای استیونز، پیشخدمت سرای دارلینگتن را تحمل کنید تا به ماجرای سفر شش روزه او، که از اینجا شروع میشود، برسید. اتفاقی، این بخش داستان را از نسخه انگلیسی کتاب صوتی، پیدا کردم؛ حدود ۴۰ دقیقه است و همین بخش داستان، تا روز یکم سفر استیونز روخوانی شده:
من نسخه فارسی کتاب را خواندم و چون شنیده بودم ادبیات استیونز، پیشخدمت یا باتلر داستان، خیلی رودهدرازانه و پیچیده است، فکر کردم از آن سر در نخواهم آورد و بهتر است سراغ اصلش نروم؛ بعدا همانطور که دریابندری در پیشگفتار برگردان کتاب نوشته، فهمیدم که اتفاقا آقای استیونز که جایی در داستان، خودش هم تایید می کند، دانش محدودی از زبان و سخنوری دارد:
زبان عادی ما هم مانند استیونز سرشار از کلیشههای مستعمل و مکرر است. ما هم معمولا مانند استیونز، «نسبت به» فلان کار «اقدام میکنیم» یا «به انجام آن مبادرت میورزیم» یا «از انجام آن خودداری میکنیم» یا «در آن تعجیل روا نمیداریم» یا میداریم یا «از آن درس عبرت میگیریم» یا «با آن موافقت نشان میدهیم» یا «با آن مخالفت میورزیم» یا «از عهده آن برنمیآییم» یا «خودمان آن را تقبل میکنیم» یا «در شان خودمان نمیدانیم» یا «با کمال میل از آن استقبال میکنیم» یا «آن را به ضرس قاطع رد میکنیم».
فیلمی هم سال ۱۹۹۳ بر اساس داستان این کتاب ساخته شده، با بازی آنتونی هاپکینز در نقش استیونز، که جایی گفته «وقتی از یک باتلر واقعی که ۵۰ سال در کاخ باکینگهام خدمت کرده بود، نکتهها و توصیههایی برای بازی در نقشام خواستم، گفت»:
واقعا چیز خاصی درباره «باتلر» بودن وجود ندارد؛ وقتی در اتاقی هستید، آن اتاق باید حتی خالیتر هم به نظر بیاید.
شناسنامه کتاب:
[schema type=”book” url=”http://www.goodreads.com/book/show/139514._” name=”بازماندۀ روز” description=”داستان کتاب را استیونز، پیشخدمت (باتلر) خانه لرد دارلینگتن، از اشراف سرشناس انگلستان، در جریان سفری شش روزه، روایت میکند. داستانی که لایههای زیادی از عشق، جنگ، وفاداری، خیانت، … دارد.” author=”کازو ایشیگورو – برگردان نجف دریابندری” publisher=”کارنامه” pubdate=”1997-01-15″ edition=”دو – ۳۰۳ صفحه” isbn=”9644310020″ paperback=”yes” ]
نظر شما